Historia

Historia Filii AWF w Białej Podlaskiej.

W roku 1970, na mocy Zarządzenia nr 83 Przewodniczącego Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki z dnia 6 lipca, przekształcono Wyższe Studium Nauczycielskie Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie w Filię warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego z siedzibą w Białej Podlaskiej. Była to jedyna uczelnia wychowania fizycznego po prawej stronie Wisły.

Początki rozwoju bazy dydaktyczno – naukowej nie były łatwe. Najlepiej ilustrują to słowa doc. dra Kazimierza Czajkowskiego, późniejszego dziekana Filii: „Pierwszy przyjazd do Białej Podlaskiej był wzruszający, ale i wstrząsający. Teren przyszłej uczelni był pełen cegieł, cementu i żwiru, tylko Dom Studenta był prawie gotowy. Budynek uczelni wzniesiony był tylko do poziomu parteru, kolejny gmach, tzw. Dom Profesora zbudowany był do połowy. Zarówno studenci,  jak i pracownicy nie tylko studiowali, odbywali wyczerpujące  ćwiczenia (…), ale musieli w czynie społecznym urządzać gmachy, tereny przyuczelniane, sprzątać gruz, sadzić drzewka itp. Te prace wiązały zespół studencki i pracowniczy, uczyły solidnej i odpowiedzialnej roboty”.  Te słowa obrazują stan budowy obiektów uczelni, rozpoczęte jeszcze przed rokiem 1970.

Pierwszy rok działalności Filii AWF w Białej Podlaskiej rozpoczął się uroczystą inauguracją roku akademickiego 1970/71 w dniu 2 października, w sali sportowych gier zespołowych.

1970 – 1980

W roku akademickim 1970/71 studia rozpoczęło 213 studentów.   Pierwszym prorektorem AWF ds. Filii został doc. dr Erazm Wasilewski, zastępcą dziekana AWF ds. Filii został doc. dr Władysław Romanowski.  W tym dziesięcioleciu funkcje prorektorów i dziekanów pełnili także: doc. dr Kazimierz Czajkowski, doc. dr Włodzimierz Starosta, doc. dr Antoni Olszowski, doc. dr hab. Jacek Zieliński oraz doc. dr Teresa Raczkowska – Bekiesińska.

Lata 70. i 80. w historii uczelni to czas intensywnej rozbudowy bazy dydaktycznej. Zakończono budowę gmachu głównego, dwóch bloków akademika: A (1970), C (1972) oraz Domu Asystenta (1971).  Oddano do użytku stadion la, boiska do gier i korty ziemne (1973).
W 1976 roku rozpoczęła się budowa Ośrodka Sportów Wodnych w Rybitwach k/Pisza. Ogromny w tym udział mieli studenci, którzy wraz z kadrą oraz innymi pracownikami, przygotowywali teren do realizacji zajęć na obozach letnich. W 1978 roku uczelnia wzbogaciła się o nową halę sportową o wymiarach 32 x 32 m, co było dużym osiągnięciem ówczesnych władz uczelni.
Rok 1974 przyniósł zmianę w strukturze kształcenia. Trzyletnie studia zawodowe przekształcono w czteroletnie studia magisterskie.

Pierwsze lata funkcjonowania Filii to czas entuzjazmu i zaangażowania pracowników i studentów w działalność naukową, sportową i kulturalną. Powstawały pierwsze studenckie koła naukowe. Studenci, poza nauką, realizowali swoje pasje w różnych organizacjach, jak: Akademicki Klub Żeglarski, AK Narciarski, AK Jeździecki, Klub Biegacza „Dystans” i innych. Życie kulturalne w owym czasie koncentrowało się głównie w studenckim klubie „META”.

Trudno sobie wyobrazić Filię AWF bez sportu. Był on obecny od momentu powstania uczelni.

W 1970 roku działał już Klub Uczelniany AZS, którego pierwszym prezesem został mgr Józef Starzyński. Głównym celem klubu był rozwój sportu wyczynowego. Istniały wówczas trzy sekcje: lekkiej atletyki, siatkówki kobiet i tenisa stołowego. W krótkim czasie studenci – sportowcy zaczęli odnosić znaczące sukcesy w kraju. Dwóch biegaczy (na 400 i 800 m) zostało powołanych do kadry narodowej.
W roku 1976 awans do II ligi wywalczyły sekcje lekkiej atletyki i podnoszenia ciężarów a 4 lata później żeńska drużyna siatkówki.
Złotymi zgłoskami w historii klubu zapisał się Waldemar Golanko, który w 1979 roku ustanowił rekord Polski w skoku w dal (w kat. do lat 18) wynikiem 8.01 m, który do dziś nie został pobity.

 Już w pierwszym roku istnienia uczelni powstał studencki Zespół Tańca Ludowego „PODLASIE”, pod artystycznym kierownictwem Heleny Januszczyk i mgr Emmy Cieślińskiej.
Powstał także chór akademicki pod kierownictwem mgra Tadeusza Żmirka.

1981 – 1990

W tym okresie funkcje prorektora i dziekanów pełnili: doc. dr Erazm Wasilewski, doc. dr Juliusz Czaplicki i doc. dr hab. Maria Mańkowska.

Początek nowej dekady był trudny. 3 grudnia 1981 roku na stadionie uczelnianym trwał bieg na 2222 metry. Mimo ogłoszenia stanu wojennego władze wojskowe pozwoliły na dokończenie biegu. Na pewien czas w akademikach, zamiast studentów, zamieszkali funkcjonariusze ZOMO. Mimo wyjątkowej sytuacji, środowisko akademickie sukcesywnie powracało do swoich zadań. Odbywały się zajęcia, konferencje naukowe. Sekcja lekkoatletyczna AZS awansowała do I ligi. Zawodnicy i studenci, po wielu latach doczekali się ukończenia budowy stadionu z nawierzchnią tartanową.

W roku 1984 Filia AWF została przekształcona w Zamiejscowy Wydział Wychowania Fizycznego. W dalszym ciągu, każdego roku znaczące sukcesy krajowe i międzynarodowe odnosili zawodnicy klubu sportowego i tancerze z „Podlasia”.
W 1989 roku odbył się I Zjazd Absolwentów z okazji XX-lecia uczelni. Rok później Zamiejscowy Wydział Wychowania Fizycznego przekształcono w Instytut Wychowania Fizycznego i Sportu.

1991 – 2000

Był to czas transformacji ustrojowej w kraju. W funkcjonowaniu uczelni nastąpił także przełom, wraz z rozpoczęciem nowej kadencji władz na lata 1990 – 1993. Na stanowisko prodziekana i jednocześnie dyrektora ds. Instytutu został wybrany dr Jerzy Sadowski, wcześniej student i absolwent Filii w Białej Podlaskiej. W tej dekadzie funkcję prorektora pełnił dr hab. prof. AWF Ryszard Cieśliński.
Rozpoczął się okres dynamicznego rozwoju inwestycji w uczelni, ale także wzrost potencjału naukowego pracowników i zmian w procesie kształcenia studentów.

Dyrektor ds. Instytutu swoje urzędowanie rozpoczął od podjęcia wyzwania, polegającego na ukończeniu budowy, trwającej – a w zasadzie stojącej i niszczejącej od kilkunastu lat – pływalni.
Po 11 miesiącach od rozpoczęcia kadencji, w listopadzie 1991 roku bialscy studenci mogli korzystać z krytej pływalni. Uczelnia stała się wielkim placem budowy. Kolejno powstawały nowe obiekty; rozbudowano niepełnowymiarową halę sportową – z widownią na 500 miejsc (1996), salę gimnastyczną (1997), wybudowano halę lekkoatletyczną (1998) i salę taneczną. Październikowo-listopadowe zajęcia na mrozie przeniesiono do hali z tartanem, bieżnią i skoczniami do skoku w dal i wzwyż. W roku 1999, po generalnym remoncie, oddano do użytku stadion lekkoatletyczny, stadion piłkarski i rozpoczęto budowę pawilonu dydaktycznego przy ul. Warszawskiej. Z obiektów tych, od kilku lat korzysta Szkoła Trenerów Polskiego Związku Piłki Nożnej. W tym samym roku, po generalnym remoncie, otwarto stadion lekkoatletyczny, spełniający normy IAFA.

Gry zespołowe odnotowały kolejne sukcesy, do II ligi powrócili siatkarze a piłkarze ręczni, po raz pierwszy, awansowali do I ligi, najwyższej klasy rozgrywek.

Rozwój Filii nie byłby możliwy bez postępu w dziedzinie nauki. Po roku 1990, wyraźnie nakreślona strategia rozwoju własnej kadry dydaktycznej sprawiła, że w szybkim tempie rosła liczba pracowników ze stopniem doktora, a następnie doktora habilitowanego. Przełomowy był rok 2000, w którym pierwszy absolwent Filii AWF, będący pracownikiem uczelni, uzyskał stopień doktora habilitowanego.

W dekadzie 1991 – 2000 odbyły się dwa Zjazdy Absolwentów: z okazji XXV-lecia w roku 1995 i XXX-lecia uczelni w 2000.

2001 – 2010

Następny rozdział w historii bialskiej uczelni rozpoczął się od kolejnej zmiany struktury. Dotychczasowy Instytut przekształcono w Zamiejscowy Wydział Wychowania Fizycznego i Sportu (2001). W tym dziesięcioleciu funkcje prorektora i dziekana sprawowali na przemian dr hab. prof. AWF Ryszard Cieśliński i dr hab. prof. AWF Jerzy Sadowski.

Wejście w nowy rok akademicki 2002/2003 to początek przebudowy pływalni, do której dobudowano część rekreacyjną i trybuny. W następnych latach oddano do użytku zmodernizowaną halę do sportów siłowych (2002), oraz nowoczesny gabinet odnowy biologicznej. Przeprowadzono generalny remont studenckiego klubu „META”, pod którym, w miejscu starej kotłowni urządzono kolejną przestrzeń dla studenckiej działalności pod nazwą „Kawiarenka u Bochenka” (2003).

W Ośrodku Sportów Wodnych w Rybitwach pola namiotowe zamieniono na pawilony mieszkalne dla studentów.  W 2006 roku  oddano do użytku nową pływalnię, studenci mogli wprowadzić się do kolejnego nowego akademika (AGAT) z pokojami 1 i 2 osobowymi.

Dzięki uruchomieniu programu operacyjnego „Rozwój Polski Wschodniej” w latach 2007 – 2013 i Województwa Lubelskiego pozyskano środki w kwocie 75 milionów na budowę nowych, nowocześnie wyposażonych obiektów.
W dniu 14 czerwca 2010 roku wmurowano kamień węgielny pod budowę Regionalnego Ośrodka Badań i Rozwoju.

Konsekwencją stale rosnącej liczby awansów zawodowych w grupie samodzielnych pracowników nauki był wniosek władz uczelni o uzyskanie praw do nadawania stopnia doktora nauk o kulturze fizycznej. Centralna Komisja ds. Stopni i Tytułów nadała Wydziałowi takie uprawnienia 28 stycznia 2008 roku. Pierwsza obrona pracy doktorskiej w bialskiej uczelni odbyła się 8 lipca 2009 roku.

2011 – 2020

W tym okresie w uczelni funkcje prorektora i dziekanów pełnili: prof. dr hab. Jerzy Sadowski, dr hab. prof. AWF Krystyna Górniak, dr hab. prof. AWF Hubert Makaruk i dr hab. prof. AWF Wojciech Piasecki.

Rozwój uczelni wiązał się z kolejnymi zmianami w strukturze. Utworzono drugi Wydział – Turystyki i Zdrowia a uczelnia powróciła do pierwotnej nazwy –  Filia  AWF (marzec 2014). Historia zatoczyła koło.

Najważniejszym zadaniem strategicznym w rozwoju Filii w tym okresie było wybudowanie zaplecza naukowego. Powstały dwa nowe obiekty badawczo-dydaktyczne: Regionalny Ośrodek Badań i Rozwoju   oraz Akademickie Centrum Edukacji Zdrowotnej i Rehabilitacji (2013). Znajduje się tam kilkanaście najnowocześniejszych laboratoriów naukowych, sale rehabilitacyjne a także hala sportowo – widowiskowa. Służą one rozwojowi naukowemu pracowników uczelni a także przedsiębiorcom. Prowadzone są tam badania wysoko kwalifikowanych zawodników z różnych dyscyplin sportu.

W roku akademickim 2014/2015 z inicjatywy Teresy Jaślikowskiej-Sadowskiej powstała Aleja Absolwentów, utworzona z serbskich świerków, symbolizujących poszczególne roczniki studentów, opuszczających mury uczelni.  W 2018 roku ukończono generalny remont hali podnoszenia ciężarów oraz Bloku Asystenta, który przekształcono w akademik (2018).

W tym dziesięcioleciu wielu nauczycieli uzyskało stopnień doktora habilitowanego a dwóch z nich otrzymało z rąk Prezydenta Rzeczypospolitej tytuł profesora nauk o kulturze fizycznej (prof. dr hab. Józef Bergier i prof. dr hab. Jerzy Sadowski).

Uczelnia rozwija się również dynamicznie w obszarze dydaktyki. Należy do pionierów w zakresie tworzenia nowych, pierwszych w Polsce, kierunków kształcenia, takich jak – wychowanie fizyczne w służbach mundurowych i trener personalny. Aktualnie studenci kształcą się na kierunkach: wychowanie fizyczne (ze specjalizacjami sportowymi), turystyka i rekreacja, fizjoterapia, kosmetologia, terapia zajęciowa, sport o profilu piłka nożna i sporty walki. Na mocy porozumienia władz uczelni z prezesem Polskiego Związku Piłki Nożnej studenci kierunku sport uzyskują równolegle uprawnienia trenerskie UEFA.

Miniona dekada znów obfitowała w wiele znaczących sukcesów zawodników klubu AZS, zarówno w sportach indywidualnych, jak i zespołowych. Zespół Pieśni i Tańca „Podlasie”, będący ambasadorem i dumą Filii święcił triumfy nie tylko w kraju, ale także na innych kontynentach.

2020

Rok jubileuszowy. Wykonano szereg prac remontowych w gmachu głównym uczelni oraz mural upamiętniający 50 lat istnienia uczelni (korytarz Regionalnego Ośrodka Badań i Rozwoju).
Z powodu pandemii nie odbył się Zjazd Absolwentów planowany na wrzesień.